Z czego jest kasza jaglana?
Kasza jaglana (jagły) jest to kasza z łuskanych ziaren prosa zwyczajnego. Proso zwyczajne, czyli inaczej proso właściwe jest rośliną dziko rosnąco w Azji na terenie o klimacie umiarkowanym (Chiny, Iran, Kirgistan, Tadżykistan, Mongolia), również w Afryce Południowej (RPA, Botswana), w Australii, jak i w Meksyku. Jako roślina uprawiana lub efemerofit (roślina obcego pochodzenia, która przez przypadek lub w celu uprawnym znalazła się na jakimś terenie) rośnie w wielu krajach świata. Na tych właśnie zasadach proso zwyczajne może być uprawiane w Polsce. W latach powojennych proso było pomijane na terenie Polski, natomiast od kilkunastu lat znów zyskuje na popularności. Powstająca z prosa kasza jaglana jest określana “polskim ryżem”.
Kasza jaglana – z czym to się je?
Jeśli zastanawiasz się, do czego pasuje kasza jaglana – odpowiedź jest dość prosta: do wszystkiego. Kasza jaglana to produkt, który jest na tyle neutralny w smaku, że może wkomponować się w niemal każdy rodzaj posiłku. Wegetarianie na pewno chętnie dodadzą ją do smacznych sałatek warzywnych, pescowegetarianie chętnie połączą ją z rybą, mięsożercy z chęcią dodadzą ją do mięsa, a wielu doceni budyń z kaszy jaglanej z owocami czy smaczną zupę z kaszy jaglanej.
Kasza jaglana może być przez niektóre osoby krytykowana ze względu na pewien posmak goryczki albo na charakterystyczną konsystencję. Goryczki możemy się pozbyć przepłukując kaszę przed gotowaniem. Można kaszę również uprażyć, dzięki czemu według medycyny chińskiej – zmienia ona swoje właściwości. Ugotowana kasza może zostać zblendowana, przez co całkiem zmienia swoją konsystencję. Świetnie sprawdzi się wówczas jako dodatek do zup, zagęszczacz do sosów, “kleik” do przygotowania wegetariańskich kotletów czy będzie stanowić bazę do wspomnianego już budyniu z kaszy jaglanej.
Właściwości kaszy jaglanej są przyczyną jej rosnącej popularności. Coraz większa grupa społeczeństwa interesuje się zdrową żywnością. Ludzie poszukują alternatyw, które pozwolą im zminimalizować ilość substancji chemicznych w ich codziennej diecie. Robią to często z obawy o własne zdrowie, a przede wszystkim życie. Wiele osób próbuje powrócić do “korzeni” – odnaleźć najprostsze, najbardziej sprawdzone przez setki, a nawet tysiące lat produkty i przepisy. W tych poszukiwaniach często docierają do kaszy, która powstaje z prosa właściwego – tą kaszą jest właśnie kasza jaglana. Właściwości tej kaszy są doceniane zarówno w medycynie zachodniej, jak i w medycynie wschodniej.
Kasza jaglana według medycyny chińskiej i według medycyny Zachodu
Kasza jaglana według medycyny chińskiej ma naturę termiczną lekko ochładzającą do neutralnej i ma zbawienny wpływ na organy takie jak śledziona, żołądek, nerki. Chińska medycyna przypisuje nieprażonej kaszy jaglanej właściwości ochładzające i gaszące pragnienie, także nawilżające suchość i odbudowujące Yin. Natomiast kasza jaglana po uprażeniu ma ponoć wspomagać wydalanie wilgoci. Prażona kasza jaglana ma być szczególnie pomocna dla osób, które zmagają się z biegunką, opuchlizną, cellulitem czy wystającym brzuchem przy szczupłej budowie ciała.
Według medycyny Zachodu jest ona wspaniałym źródłem energii. W 100g surowej kaszy jaglanej znajduje się 378 kcal. Osoby pozostające na diecie nie muszą się tym faktem przejmować, gdyż ilość ta jest bardzo sycąca, a jej niesamowite właściwości na pewno pozytywnie wpłyną na ciało i umysł. W 100g kaszy gryczanej odnajdziemy 11,0 g białka, 4,2 g tłuszczów, 72,9 g węglowodanów. Błonnik stanowi aż 8,5 grama (to 8,5%). Składnikiem, który stanowi główne źródło energii jest w kaszy jaglanej skrobia – stanowiąca około 65%. Kasza jaglana nie zawiera glutenu.
Te proporcje i ten skład oznaczają, że kasza jaglana posiada najlepszą zawartość aminokwasów ze wszystkich kasz. Szczególnie warta podkreślenia jest wysoka zawartość tryptofanu, który stanowi źródło pełnowartościowego białka. Kasza jaglana zawiera wiele witamin z grupy B, jak również minerałów, takich jak żelazo, magnez, mangan, cynk czy miedź. Minerały te są szczególnie istotne podczas intensywnego okresu w naszym życiu – ciężkiej pracy fizycznej, intensywnych treningów, wzmożonego wysiłku umysłowego, osłabienia organizmu czy po prostu stresu. Można więc powiedzieć, że znakomite właściwości kaszy jaglanej są tak uniwersalne, że można ją polecić każdemu. Proso, z którego powstaje kasza jaglana zawiera również krzemionkę, która nie występuje bardzo powszechnie jako składnik pokarmu, natomiast ma ona właściwości wzmacniające włosy, paznokcie oraz poprawia stan stawów.
Zupa z kaszy jaglanej
Prezentowana zupa z kaszy jaglanej jest bardzo aromatyczna, zdrowa i smaczna. Ma właściwości rozgrzewające, więc idealnie sprawdzi się podczas zimowych chłodów. Jest alkaliczna, więc wspomaga odkwaszanie organizmu. Zupa z kaszy jaglanej jest idealna w diecie oczyszczającej organizm. Zawiera wiele warzyw i przypraw.
Przepis na zupę z kaszy jaglanej
Składniki:
- 3/4 szklanki kaszy jaglanej
- 1 duży por
- 1 cebula
- 2 ząbki czosnku
- 1/2 selera
- 1 duża pietruszka
- 2 marchwie
- 1/2 łyżeczki kminku w ziarenkach
- liście laurowe
- ziele angielskie
- kurkuma
- tymianek
- pieprz
- sproszkowany imbir
- bazylia
- majeranek
- lubczyk
- natka pietruszki
- natka selera
- natka pietruszki
- sól morska
Przygotowanie zupy z kaszy jaglanej należy rozpocząć od namoczenia 3/4 szklanki kaszy jaglanej, wypłukania jej i ugotowania wraz z użyciem połowy łyżeczki kminku w ziarenkach.
Dużego pora należy pokroić w talarki. Pokrój cebulę i zmiażdż 2 ząbki czosnku. Przygotowanego pora, cebulę i czosnek dodaj do przygotowywanej zupy.
Dorzuć 3 liście angielskie i 6 ziarenek ziela angielskiego.
Następnie do gotującej się zupki dorzuć przyprawy: pół łyżeczki kurkumy, pół łyżeczki tymianku, pół łyżeczki pieprzu. Dorzuć szczyptę bazylii, szczyptę majeranku, małą szczyptę imbiru w proszku. Dodaj lubczyk w proszku (lub zastąp go świeżym, pokrojonym lubczykiem). Jeśli posiadasz suszone papryczki chili – dodaj mniej niż szczyptę, jeśli świeże, możesz dodać około pół pokrojonej małej papryczki.
Nać selera i nać pietruszki – dodaj je w ilościach, które lubisz. Natka pietruszki i natka selera są bardzo zdrowe, więc im więcej ich dodasz, tym lepiej, natomiast pamiętaj, by nie przesadzić, aby za bardzo nie zdominowały zupy. Kilka poszarpanych i wrzuconych do zupy gałązek powinno wystarczyć.
Zetrzyj pół selera, 2 korzenie marchwi i 1 duży korzeń pietruszki – i zostaw na później.
Gotuj zupę na wolnym ogniu. Gdy por będzie już ugotowany (tj. “przegotowany” – gdy zacznie się rozpadać), a przy tym kasza będzie miękka, dodaj starte wcześniej warzywa: seler, marchew i pietruszkę.
Jeśli lubisz, możesz dodać soli, natomiast postaraj się wówczas użyć soli morskiej – i pamiętaj, by nie przesadzić. Dlaczego to takie ważne?
Z ciekawostek: Pomyśl nad ugotowaną właśnie zupą z kaszy jaglanej – jak wiele wartościowych składników zawiera. Przykładowo 100g pietruszki zawiera 554g potasu, 100g marchwi zawiera 320g potasu, a 100g selera zawiera około 260 mg potasu. Dziennie potrzebujesz 2000-3000mg potasu. Znacznie biologiczne tego makroelementu jest ogromne, gdyż warunkuje prawidłowe funkcjonowanie całego organizmu. Potas wpływa pozytywnie na działanie układu krążenia normalizując rytm Twojego serca, ma również korzystny wpływ na stabilizację ciśnienia krwi. Uczestniczy w przewodzeniu impulsów przez neuron, w skurczu mięśni. Wpływa także na przemianę materii i reguluje gospodarkę wodną organizmu chroniąc Cię przed obrzękami. Pamiętaj, że nie jest możliwe przedawkowanie potasu jedząc produkty naturalne (inna historia z minerałami w tabletkach – nie powinno się ich nadużywać!).
Co się dzieje, gdy przesadzasz z ilością soli dodając ją do przygotowanej właśnie zupy z kaszy jaglanej czy do jakiegokolwiek innego posiłku? Sód zawarty w soli działa antagonistycznie w stosunku do potasu, tzn. działa odwrotnie niż potas. Im więcej spożywasz sodu, tym bardziej rośnie Twoje zapotrzebowanie na potas. Warzywa, woda mineralna i inne produkty, które trafiają do Twojego układu pokarmowego również zawierają sód (już nie wspominając o produktach znanych jako “junk food” (“śmieciowe jedzenie”) – niezdrowych i mocno przesolonych). Wyobraź teraz sobie, co się dzieje, gdy dodajesz duże ilości soli w granulkach (lub spożywasz przesolone produkty) – to tak jakby Twój organizm otrzymywał dodatkowe tabletki z sodem. Zostaje zaburzona Twoja gospodarka elektrolitowa, Twoje ciało może reagować opuchlizną, zwiększeniem ciśnienia i rytmu pracy serca. Oczywiście potrzebujesz zarówno potasu, jak i sody, ale prosimy, nie przesadzaj z niczym. Odżywiaj się zdrowo, jedz organiczne produkty, a na pewno dostarczysz swojemu organizmowi dokładnie tego, czego potrzebujesz.
Wracając do naszej zupy z kaszy jaglanej. Jeśli pragniesz, by Twoja zupa z kaszy jaglanej zawierała więcej dobroczynnych składników – dodaj więcej warzyw. Przykładowo nieobrane ziemniaki w 100g zawierają aż 413mg potasu. Możesz dorzucić 2 pokrojone ziemniaki do swojej gotującej się zupy na etapie dodawania pora. Ziemniaki również lekko złagodzą smak zupy. Wbrew krążącej opinii – ugotowane ziemniaki wcale nie są niezdrowe i kaloryczne – to dopiero dodatek masła podczas przygotowywania puree czy dodatek sosu sprawia, że ziemniaki zyskują na kaloryczności. Dodaj również więcej marchwi, selera, pietruszki – dokładnie tak jak lubisz.
Jeśli pragniesz zwiększyć kaloryczność zupy z kaszy jaglanej, możesz dodać do zupy pod koniec gotowania 1-2 łyżki oliwy z oliwek lub preferowanego przez Ciebie oleju – i zamieszać zupę. Oliwa z oliwek czy też olej – dodane do zupy – nie przekroczą 100 stopni Celsjusza (będą mieć temperaturę gotującej się wody), dzięki czemu nie ma możliwości, aby się przypaliły – zatem dodane w tej formie do zupy na pewno będą wartościowym dodatkiem, który poprawi trawienie.
Możesz również eksperymentować z przyprawami. Dodaj te, które lubisz lub zwyczajnie nie dodawaj tych, których nie lubisz. Przepis na zupę z kaszy jaglanej jest tylko propozycją przygotowania tej zupy – bazą do Twoich kulinarnych eksperymentów. Zatem miłej zabawy w kuchni i smacznego!
